Peyzaj
Ders sunumu için pdf dosyasını tıklayınız.KAYA BAHÇELERİNDE BİTKİLENDİRME
Taş yada kayalar peyzaj düzenlemelerinin önemli tasarım elementlerinden biridir.
– yalın halde,
– su ile birlikte,
– arazi plastiği ile ilişkili şekilde,
– bitkilendirmelerle kombineli olarak
özgün tasarımlara olanak sağlar.
Taş yada bahçeleri;
– yıllık, çok yıllık otsular ve bodur karakterli odunsu türlerle
hareketli bir arazi plastiği (morfolojisi) üzerinde değişik
tarzlarda yerleştirilen kaya blokları ile
– yada taş duvarlar, teraslar şeklindeki
ortamlarda yapılan bitkilendirilmeleri esas alan düzenlemelerdir.
Amaç, belirtilen özelliklere sahip türleri, uygun karakterdeki taşlarla birlikte kendilerine özgü mikro yaşam ortamları oluşturarak sergilemektir.
Taş bahçelerinin kökeni yüksek dağ kuşağı bitkilerinin doğal yaşam ortamlarındaki ilginç ve gizemli dünyasının sergilenmesini amaçlayan “alpinum tesisleri”ne dayanır.
Kaya Bahçesi Tipleri
Kaya bahçeleri;
– doğal görünümlü taş bahçeleri,
– mimari yada formal tarzdaki taş bahçeleri,
– diğer taş bahçesi formları (taş yastıklar, taş duvarlar,
yalaklar) başlıca 3 gruba ayrılabilir.
Doğal Görünümlü Kaya Bahçeleri
– bir şev yada yamaç boyunca,
– düz bir alanda yapay olarak oluşturulmuş bir yükselti
üzerinde
farklı büyüklüklerdeki kayaların informal düzende dizilmesi ile oluşturulan bahçelerdir.
Bu tip düzenlemelerde taşlar tüm yüzeye eşit şekilde dağıtılmamalı, farklı görünümler yaratılmalıdır.
Bu tür kaya bahçelerinin her birinde tek bir taş türünün kullanılması gerekir ve buna ait olan basamaklar, plakalar ve yer kaplamaları da aynı materyalden seçilmelidir.
Doğala yakın kaya bahçelerinde büyük taşlara yada bloklara yer verilmesi daha dekoratif olur.
Kayaların bitkilerle uyumlu şekilde yerleştirilmesi halinde etkinlikleri daha da belirginlik kazanır
Formal Kaya Bahçeleri
Taş merdivenler, geometrik teraslar şeklinde tasarımlanmış alanlarda tesis edilirler
Taşların diziliş biçimi ve işlenmiş olmaları bakımından doğal tarzda düzenlenmiş taş bahçelerinden farklılık gösteririler.
Şekil: Doğala yakın taş örgülerle oluşturulan taş merdivenler arazi formları ile çok iyi uyum sağlar. Bitkilendirme tüm alanda taşlar arasında kalan küçük boşluklara dağıtılmıştır. Üst kısımda ise kısa boylu çok yıllıklar ve çim alanlara yer verilir.
Diğer Kaya veya Taş Bahçesi Formları
Taş yastıklar, duvar yastıkları yada yaşayan duvarlar ve taş yalaklar şeklinde düzenlenen taş bahçeleridir
Taş yastıklar
Doğal bir yükselti oluşumundan yararlanılarak yada düz alanlarda yapay yükseklikler oluşturularak tesis edilebilirler.
Bitkilendirilecek alanlar 2 – 3 m. genişliğinde ve metrelerce uzunlukta olup, yatay kesitte az ya da çok geometrik formlar gösterirler.
Duvar yastıkları (yaşayan duvarlar)
Kuru taşlarla geniş derzli olarak işlenen, derzleri yetiştirme toprağı ile doldurulan, yüksekliği genellikle 50 – 100 cm, uzunluğu da koşullara göre değişebilen küçük hacimli tesislerdir.
Duvar temeli 40 – 50 cm olup, işlenmiş taşların kullanımı söz konusudur.
Benzer konular için. Prof.Dr.Hüseyin Dirik’in Plantasyon Teknikleri kitabını öneririm.
